داربَست یک سازه چوبی یا فلزی موقتی است که برای دسترسی به نقاط دشوار به هنگام ساخت یا تعمیر ساختمانها و دیگر سازهها بکار میرود.
داربستها که از میلههای فلزی و چوبی ساخته میشوند گاه به عنوان تکیهگاه برای بخشی از دیگر سازهها هم استفاده میشوند.
ساخت داربستها مهارت ویژهای نیاز دارد زیرا در صورت فروریختن یک داربست خطر تلفات جانی بسیار زیاد است.
تاریخچه استفاده از داربست به آغاز تمدن بشری و ساختن بناهای مرتفع مربوط میشود. افراد بر این باورند که مصریان باستان، اهرام را به وسیله داربست از جنس الوار ساختهاند.
امروزه کاربرد داربست عادی است. داربست لولهای از دههی ۵۰ میلادی در صنعت ساختمان سازی مورد استفاده بوده و قدرتمند و سبک است. این نوع داربست بدون نیاز به پیچ و مهره سرهم بندی میشود، فلز به کار رفته درآن معمولا فولاد و یا آلومینیوم است.
داربست ها از زمان بسیار قدیم استفاده شده اند. اولین استفاده ثبت شده در ساخت سازه های باستانی در «سرزمین تمدن» مصر است.
داربست یکی از حیاتی ترین اجزای پروژه های ساختمانی و همچنین سایر عملیات صنعتی و تجاری است.
همچنان که روزها سپری می شود کارخانجات صنعتی برای ایجاد لوله های داربست در ابعاد و اندازه ها و نیز استانداردهای جدید تولید می شوند. در حقیقت افرادی به نام دانیل پالمر جونز و دیوید هنری جونز اولین افرادی بودند که داربست را به شکل صنعتی آن محبوب کردند. استاندارد های جدید و فرایندهای ایجاد داربست به شکل امروزی توسط تلاش های این دو مرد در شرکتشان مرسوم شد. در بین این دو نیز دانیل تلاش های بیشتری کرد و بسیاری از ابداعات در این زمینه کار او بود. از این رو به او پدربزرگ داربست جهان نیز لقب داده اند.
این دو برادر اسکافیکسر (scaffixer) را ابداع نمودند ابزاری برای ارتباط بین لوله ها و محکم نمودن آن که از طناب بسیار مطمئن تر و محکم تر بود. در سال ۱۹۱۳ شرکت تجاری این دو برادر کاخ بازسازی باکینگهام انگلیس را به عهده گرفت و همین مسئله موجب شد تا ابداعشان بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
با رشد تکنولوژی خصوصا در متالوژی مواد در ابتدای قرن بیستم، استفاده از لوله های آب فلزی به جای لوله های چوبی معرفی و سپس ابعاد استاندارد برای آن نیز مشخص شد. این کار در راستای انعطاف بیشتر و نیز استحکام سازه های داربستی انجام شد.
داربست فلزی در شرایط امروز:
استاندارد اروپاییBS EN ۱۲۸۱۱-۱، الزامات عملی و روش های طراحی ساختاری و عمومی برای داربست ها را تعیین می کند. این الزامات برای ساختارهای داربست جهت اتکا به سازه های همجوار برای ثبات بیشتر کاربرد دارند. هدف از داربست فلزی ایجاد پلت فرمی است که دسترسی امن کارگران به ارتفاعات بالا را میسر سازد. استاندارد اروپایی الزامات امن سازی داربست را تعیین می کند. این استاندارد مستقل از جنس داربست فلزی است و هدف آن تعیین شاخص های لازم برای طراحی داربست می باشد.